Để phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus  Corona (SARS-CoV-2), chúng ta cần thực hiện đầy đủ các khuyến cáo của Bộ Y tế, ngoài ra cần đặc biệt quan tâm đến vấn đề chăm sóc dinh dưỡng hợp lý và bảo đảm an toàn thực phẩm nhằm góp phần phòng chống dịch bệnh lây lan trong cộng đồng.

Một chế độ ăn đa dạng thực phẩm, đầy đủ và cân bằng các yếu tố đa lượng và vi lượng đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với chức năng hệ miễn dịch, có thể giúp giảm nguy cơ mắc cũng như rút ngắn thời gian điều trị bệnh. Tuy nhiên, ngay cả đối với những người khỏe mạnh chưa mắc bệnh, chế độ ăn không đầy đủ, thiếu cả số lượng và chất lượng, vẫn còn rất phổ biến, điều này khiến cho hệ miễn dịch bị suy yếu và dễ mắc bệnh.

Để cung cấp đủ năng lượng qua các bữa ăn hàng ngày, chúng ta cần đảm bảo không bỏ bữa, ăn đủ 3 bữa chính và lưu ý ăn thêm bữa phụ giữa giờ (sữa, sữa chua, hoa quả, đậu/đỗ/hạt ngũ cốc rang/sấy). Thời gian giữa các bữa ăn không cách nhau quá 3 tiếng.

Nên thực hiện tốt chế độ dinh dưỡng để tăng cường miễn dịch cho cơ thể bằng việc thực hiện dinh dưỡng hợp lý, các khuyến cáo về tiêu thụ thực phẩm phù hợp cho mỗi nhóm tuổi.

Bổ sung thực phẩm nhiều đạm (protein) trong các bữa ăn hàng ngày.

Một chế độ ăn đủ đạm (protein) có vai trò rất quan trọng giúp cơ thể duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh và giúp nhanh lành bệnh. Đạm có nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa và các loại đậu/đỗ. Mỗi người cần ăn 5-6 phần đạm (protein)/ngày. Mỗi phần đạm tương đương 40g thịt/cá/tôm, 1 quả trứng gà/vịt, 1 bìa đậu phụ (khoảng 300g), 1 cốc sữa.

Bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có tác dụng tăng cường miễn dịch trong bữa ăn hàng ngày. Ăn nhiều hơn thực phẩm có nguồn gốc động vật, thực vật nhiều vitamin A và Caroten (gan, trứng, khoai lang, bí ngô, cà rốt, đu đủ, xoài, bông cải/xúp lơ…). Ăn nhiều hơn các loại rau xanh và hoa quả nhiều vitamin C (cam, bưởi, ổi…), các loại thực phẩm chứa nhiều kẽm (đậu, đỗ, hạt hạnh nhân, thịt heo, thịt bò, hàu, sò…). Ăn nhiều hơn thực phẩm nhiều Selen (trứng, nấm, tôm, đậu đỗ, ngũ cốc, thịt heo, bò…)

Bổ sung các loại thực phẩm nhiều vitamin A và omega-3. Đó là cá và các loại hải sản. Cá nên có mặt trong bữa ăn ít nhất 2 lần mỗi tuần. Vitamin A và omega-3 đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch đường hô hấp. Có thể dùng viên dầu cá uống bổ sung hàng ngày. Ngoài ra các loại hải sản còn là nguồn cung cấp kẽm rất tốt cho hệ miễn dịch của cơ thể.

Bổ sung các loại rau, củ nhiều tinh dầu trong bữa ăn hàng ngày. Tăng cường sử dụng hành, tỏi, gừng, sả, chanh nấm, tảo biển… và các loại rau thơm nhiều tinh dầu (bạc hà, kinh giới, tía tô…) vì những thực phẩm này có tính kháng khuẩn cao. Chúng còn giúp kích thích hệ thống miễn dịch thông qua kích hoạt các cytokin, hoạt hóa đại thực bào để thực hiện chức năng miễn dịch. Có thể uống viên tinh dầu tỏi hoặc 1-2 nhánh tỏi tươi, nước gừng ấm, nước chanh sả ấm.

Những người cao tuổi, trẻ nhỏ, người mắc các bệnh mãn tính, người thiếu cân hoặc suy dinh dưỡng thường có chế độ ăn uống không đủ dinh dưỡng. Những người này nên bổ sung các chế phẩm dinh dưỡng giàu năng lượng và đạm, ví dụ sữa nước hoặc sữa bột tùy theo độ tuổi và bệnh lý nếu có.

Bổ sung các loại vitamin tổng hợp, khoáng chất và dầu cá. Trong trường hợp chế độ ăn không đầy đủ, có thể xem xét uống bổ sung thuốc đa sinh tố chứa vitamin A, vitamin C, vitamin D, kẽm (Zn) và Selenium (Se). Đây là các chất giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể trong giai đoạn dịch viêm phổi cấp do virus Corona.

Không ăn kiêng, hãy ăn đa dạng nhiều thực phẩm. Cố gắng ăn không dưới 15 loại thực phẩm mỗi ngày, kể cả gia vị.

Hạn chế đồ dầu mỡ, đồ chiên rán, đồ ngọt. Hạn chế bia rượu, tiệc tùng, tụ tập đông người, để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh do virus Corona truyền qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp với bề mặt nhiễm.

Uống nước đúng cách góp phần phòng chống dịch Covid-19: uống nhiều nước, đặc biệt là nước ấm. Chỉ cần cảm thấy có chút khô họng phải uống nước ngay. Lưu ý mỗi ngày uống không dưới 1.500ml nước ấm. Không được để miệng và cổ khô, cần uống từng ngụm nhỏ, uống chậm, uống nhiều lần trong ngày, uống ngay cả khi không khát. Cần uống nước sạch, đã đun sôi, uống ấm. Không uống nước đun đi đun lại nhiều lần, không uống nước nhiều trước khi đi ngủ. Không nên uống nước ngọt thay cho nước lọc. Hạn chế bia, rượu, café vì có tác dụng lợi tiểu làm tăng tốc độ mất nước qua thận.

Cơ thể hàng ngày cần khoảng 2 - 2,5 lít nước từ thực phẩm và đồ uống để bù lại lượng nước mất qua các con đường khác nhau. Tỷ lệ 2/3 lượng nước do đồ uống cung cấp, phần còn lại do thực phẩm khác cung cấp. Nhu cầu này phụ thuộc vào trọng lượng cơ thể, hoạt động thể lực.

Ngoài bổ sung dinh dưỡng phù hợp, việc chọn lựa thức ăn, chế biến thức ăn, giữ vệ sinh cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng.

Khi đi mua thực phẩm: sử dụng găng tay, khẩu trang khi đi mua thực phẩm; không sử dụng thịt vật nuôi bị ôi, hư; tránh xa khu vực chứa chất thải và nước thải trong chợ; tuyệt đối không tiếp xúc, sử dụng thịt động vật chết do bị bệnh, vì đây là những nguồn gây bệnh nguy hiểm. Rửa tay sạch bằng xà phòng hoặc các dung dịch sát khuẩn có cồn ngay sau khi tiếp xúc với gia súc, gia cầm và các loại thịt sống để tránh mang mầm bệnh về nhà.

Khi chế biến thực phẩm tại nhà: sử dụng tạp dề, găng tay, khẩu trang khi chế biến các sản phẩm thịt, trứng gia cầm. Sử dụng dao và thớt riêng khi nấu ăn để tránh nhiễm chéo từ thực phẩm sống vào đồ ăn chín. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch để loại bỏ các mầm bệnh sau khi tiếp xúc với thực phẩm sống hoặc trước khi tiếp xúc với thực phẩm chín. Nấu chín các loại thịt, trứng gia cầm trước khi ăn để đảm bảo tiêu diệt các mầm bệnh (như virus, vi khuẩn…).

Trong lúc ăn uống cần đảm bảo vệ sinh: ăn chín, uống chín để hạn chế nguy cơ lây bệnh qua thực phẩm; không sử dụng đũa, muỗng cá nhân để lấy các món ăn dùng chung nhằm hạn chế nguy cơ lây nhiễm virus, vi khuẩn qua đường ăn uống; trên mâm hay bàn ăn, phải có muỗng/đũa để lấy thức ăn vào chén riêng, sau đó mới sử dụng muỗng/đũa cá nhân của riêng mình. Không uống chung ly nước hoặc đồ đựng các loại thức uống với người khác.

Cuối cùng, cần thực hiện vệ sinh nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh như:

Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, bàn chải răng, cốc uống nước. Giặt khăn thường xuyên và giữ khăn luôn khô, sạch, không treo khăn mặt, khăn tắm ẩm ướt trong nhà tắm.

Tránh để tay tiếp xúc với mặt, mắt, miệng. Trong thời gian còn dịch bệnh, nên hạn chế bắt tay hoặc ôm người khác. Nên dùng khăn giấy sạch khi cần dụi mắt hoặc lau vết bẩn. Hãy rửa tay đúng cách với xà phòng và nước ấm hoặc dùng nước rửa tay khô trước khi đeo găng tay.

Cẩn thận khi chạm vào các đồ vật: nên chú ý đến các vật dụng, hoặc các vị trí hay được mọi người thường xuyên tiếp xúc, sử dụng ở nơi công cộng như  tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, hay bất kỳ đồ vật nào có bề mặt tiếp xúc với tay, vì thế nên đeo găng tay khi đến các nơi công cộng như siêu thị, công viên.

Rửa tay ngay sau khi sử dụng nhà vệ sinh công cộng; sau khi rửa tay, tránh tiếp xúc vào khoá vòi nước, tay nắm cửa (có thể lót tay bằng một chiếc khăn giấy sạch để khoá vòi nước, hoặc để đóng/mở cửa, sau đó vứt khăn vào thùng rác). Tại gia đình, hãy chú ý giữ gìn vệ sinh các vật dụng như bàn phím máy tính, điện thoại để bàn, điện thoại di động, đồ chơi, laptop…, hãy lau sạch các vật dụng này thường xuyên, hàng ngày để phòng bệnh.

​

Một số thực phẩm cần thiết hỗ trợ dự phòng Covid-19

Hãy thực hiện dinh dưỡng an toàn, hợp lý, vệ sinh thật tốt để góp phần đẩy lùi Covid-19, vì sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng xã hội./.

Bài và ảnh: Văn Ba